Latanie dronem za granicą – co trzeba wiedzieć

Dostępność dronów stale rośnie. Filmowanie z drona, np. na wakacjach przez amatorów (mam tu na myśli osoby, które nie posiadają świadectwa kwalifikacji) jest niezwykle popularne. Część z osób śledzi przepisy w tym zakresie i używa bezzałogowców bezpiecznie, inni zaś latają „gdzie się da”, mając nadzieję, że nie poniosą żadnych konsekwencji. Jednakże wyjeżdżając za granicę, konsekwencje latania dronem bez odpowiedniej wiedzy mogą być bardzo dotkliwe. Przepisy każdego kraju różnią się od siebie znacznie.

Właśnie dlatego wpadłem na pomysł, aby napisać artykuł, w którym postaram się wskazać najważniejsze zasady podczas latania za granicą, a także źródła, skąd można dowiedzieć się, jakie zasady panują w konkretnym kraju odnośnie latania bezzałogowcami. Wszystkie zasady, które opisuję w artykule dotyczą lotów prywatnych czyli rekreacyjnych i sportowych (niekomercyjnych). Zasady odnośnie lotów profesjonalnych można natomiast również znaleźć na stronach, które wskazałem poniżej.

Informacje ogólne

Ostatnio na blogu pisałem o rozporządzeniu unijnym ws. dronów (Czytaj: cz. 1 i cz. 2). Pomimo tego, że są to bardzo obszerne dokumenty to nie regulują one kwestii prawnych związanych z dronami kompleksowo. Zresztą nie jest to możliwe. Szczegółowe regulacje nt. dopuszczalności lotów znajdują się w krajowych aktach prawa państw członkowskich UE. Ponadto istnieje jeszcze wiele państw, które nie należą do UE. Ich zasady dotyczące bezzałogowców są czasem całkowicie odmienne od tych unijnych (poniżej podaję przykłady najbardziej „rygorystycznych” państw). Piszę o tym, aby uświadomić każdego, kto planuje wykonywać loty dronem za granicą, że przeczytanie „ogólnych” rozporządzeń, czy zasad może nie wystarczyć, aby bez problemu i konsekwencji prawnych zrobić kilka ujęć z drona np. na wakacjach.

Kategorie państw ze względu na pozwolenie na loty dronami

Na podstawie źródeł, które wskazuję poniżej, można wyróżnić 4 kategorie państw pod względem dopuszczalności lotów BSP. Nie jest to podział oficjalny, ale myślę, że bardzo pomocny przy planowaniu używania bezzałogowca za granicą. Są to państwa, w których:

1. Loty są dozwolone, różnią się tylko przepisy szczegółowe dotyczące, np. wysokości lotów, stref zakazanych,  czy konieczności posiadania ubezpieczenia, itp. Wśród tych krajów znajduje się większość państw UE, a także np. Chiny.
2. Loty są możliwe, ale tylko po uprzednim zarejestrowaniu drona w odpowiednim urzędzie. Tak jest, np. na Cyprze.
3. Loty są dopuszczalne tylko wtedy, gdy operator BSP otrzyma specjalne pozwolenie od upoważnionego organu państwowego, np. Rosja, czy Filipiny.
4. Loty są całkowicie zakazane, a często sam transport drona do kraju jest surowo zabroniony. W tej kategorii głównie znajdują się państwa afrykańskie (również popularne destynacje turystyczne, takie jak Egipt, czy Maroko).

Źródła danych o prawie dronowym za granicą – wstęp

Przejdźmy teraz do najważniejszej kwestii, czyli skąd czerpać wiedzę nt. zasad lotów bezzałogowcami w innym kraju, niż Polska. Wymienię źródła najbardziej popularne, wiarygodne, które są mi znane. Uprzedzam, że żaden z podanych niżej linków nie zawiera „oficjalnego” źródła przepisów i nie gwarantuję, że jest aktualizowany na bieżąco. Niemniej jednak wiedza, którą można tam znaleźć to zdecydowane minimum, które trzeba znać przed zabraniem drona za granicę. Przeczytanie zagranicznych ustaw jest niezwykle trudne (czasem polskie akty prawne nie są przyjemne do czytania), dlatego zachęcam do korzystania z następujących stron.

Skąd czerpać wiedzę?

• Polski Urząd Lotnictwa Cywilnego na stronie https://www.ulc.gov.pl/pl/drony/przepisy-dotyczace-rpas-w-innych-krajach zamieścił listę 100 krajów wraz z odnośnikami do krajowych stron internetowych zawierających uregulowania dotyczące bezzałogowców. Lista aktualizowana jest na bieżąco (ostatnia aktualizacja wrzesień 2019), zatem źródło jest bardzo wiarygodne i warto tam zacząć swoje poszukiwania. W większości strony konkretnych państw są już przetłumaczone na język angielski, co z pewnością pomoże w ich zrozumieniu.
• Bardzo przydatną mapę (można ją zobaczyć klikając TUTAJ) stworzyło również Google Maps. Na mapie każdy kraj ma przydzielony odpowiedni kolor (kraje, w których można latać, tam gdzie potrzebne jest zezwolenie/rejestracja, kraje, w których loty są zakazane, a także państwa oznaczone na szaro, w których Google nie posiada żadnych informacji nt. latania BSP). Po kliknięciu w dane państwo pokazują nam się konkretne zasady dotyczące lotów dronami. Informacje są w języku angielskim. Jak widać na mapie, Polska jako jeden z nielicznych krajów europejskich ma kategorię „zieloną”, czyli loty są dozwolone bez dodatkowych rejestracji, czy pozwoleń. Dlatego, tym bardziej, przed podróżą nawet do innego kraju europejskiego koniecznie trzeba zapoznać się z regulacjami prawnymi, które mogą znacząco odbiegać od tych polskich.
• Podstawowe informacje odnośnie lotów dronami w różnych krajach znajdują się również na stronie https://uavsystemsinternational.com/pages/drone-laws-by-country Jest to prywatna strona, niezwiązana z żadnym państwowym urzędem. Można znaleźć tam jednak w prosty sposób najważniejsze informacje.
• W witrynie https://droneregulations.info/ po wyszukaniu konkretnego, interesującego nas państwa ukazuje się strona, na której znajdują się odesłania do aktów prawnych i krajowych urzędów lotnictwa.
• Zupełnie podstawową wiedzę (bez podziału na dane kraje) dotyczącą latania w UE można znaleźć na stronie: https://dronerules.eu/pl/ Znajdziemy tu najważniejsze informacje w języku polskim. Dodatkowo istnieje możliwość „sortowania” informacji pod kątem lotów w celach zawodowych lub prywatnych. Strona powstała z inicjatywy Komisji Europejskiej.

Przykłady

W ramach ciekawostki oraz w celu ukazania odrębności od polskich przepisów przytoczę kilka „najciekawszych” przykładów państw, w których loty BSP są szczególnie uregulowane.

1. Maroko – popularna destynacja wakacyjna Polaków. Latanie dronami jest surowo zabronione, a ich używanie wymaga uprzedniej zgody. Sam transport drona bez odpowiedniej zgody skutkować będzie jego nieodwracalną konfiskatą.
2. Niemcy – dron powyżej 250 g musi posiadać naklejkę z danymi właściciela.
3. Ukraina – każdy lot musi uzyskać zgodę Ministerstwa Lotnictwa.
4. Cypr – drona trzeba zarejestrować w odpowiednim urzędzie.
5. Grecja – loty tylko do 50 m od operatora są dozwolone, a inne wymagają rejestracji. Ponadto maksymalna wysokość lotu to 50 m.
6. Hiszpania – dozwolone są loty do 500 m od operatora, maksymalnie do 120 m nad ziemią.

Jak widać przepisy nawet w krajach europejskich bardzo się od siebie różnią.

Podsumowanie

Myślę, że z roku na rok regulacje dotyczące lotów BSP będą coraz bardziej szczegółowe i mogą się zmieniać. Część państw posiada jeszcze stare przepisy, których nie uaktualniło, mimo dynamicznie zmieniającego się rynku dronowego. Warto zatem przed każdą podróżą za granicę sprawdzać przepisy na nowo. Wbrew pozorom nie zajmuje to dużo czasu, a może uchronić przed poważnymi konsekwencjami.