Wpisy z kategorii: Filmy lub zdjęcia za pomocą drona

Dziś poruszam temat nieco kontrowersyjny. W artykule opiszę kwestię sprzedaży zdjęć i filmów wykonanych za pomocą droną przez osobę, która nie posiada świadectwa kwalifikacji UAVO. Ostatnio wpadłem na takie pytanie na jednej z facebookowych grup dot. dronów. Zauważyłem wtedy, że jest trochę osób, które zazwyczaj latają dronem rekreacyjnie, ale, gdy uda im się zrobić ładne zdjęcie... sprzedają je. W artykule opiszę, jak taki proces wygląda od strony prawnej. Mam nadzieję, że nie tylko wyjaśnię zagadnienia prawne, ale także zachęcę do zaprzestania działania niezgodnego z prawem.

Uwagi wstępne - sprzedaż ujęć z drona bez świadectwa kwalifikacji UAVO

Pytanie zawarte w tytule wpisu należy rozpatrywać na dwóch płaszczyznach. Chodzi o:

• prawo lotnicze (tu przeanalizuję kwestie związane z koniecznością posiadania ŚK UAVO),
• prawo autorskie (regulujące możliwość sprzedaży zrobionych z drona ujęć).

Kiedy trzeba posiadać świadectwo kwalifikacji UAVO?

Nie wdając się w szczegóły zagadnień prawa lotniczego, przytoczę tu wyłącznie treść art. 95 ust. 2 ppkt 5a ustawy - Prawo lotnicze:

Świadectwa kwalifikacji wydawane są dla następujących specjalności personelu lotniczego: (...) 5a) operator bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe;

Z powyższego przepisu płynie wniosek, że jeżeli latamy dronem w każdym innym celu niż rekreacja lub sport, musimy posiadać ŚK.

Myślę, że nie ma wątpliwości co do tego, że w sytuacji sprzedawania zdjęć zrobionych przy pomocy drona, nie ma mowy o rekreacji lub uprawianiu sportu. Można zatem stwierdzić, że osoba, która sprzedaje wykonane zdjęcia/filmy z drona, użytkuje go pośrednio lub bezpośrednio w celu zarobkowym. Z pewnością zatem ma obowiązek posiadania świadectwa kwalifikacji UAVO.

Po więcej informacji na temat tego, kiedy należy uzyskać ŚK UAVO oraz jakie inne obowiązki ciążą na operatorze drona, zapraszam do lektury mojego artykułu:

Czy na latanie dronem potrzebna jest licencja?

Sprzedaż ujęć z drona bez świadectwa kwalifikacji UAVO

Rozpatrując sytuację sprzedaży ujęć z drona bez ważnego ŚK UAVO, odstawmy na chwilę prawo lotnicze na bok. Zdjęcia i filmy, które wykonamy osobiście to utwory w rozumieniu prawa autorskiego. Operatorowi...

RODO weszło w życie ponad rok temu. W mediach już niewiele słyszy się o unijnych przepisach dotyczących ochrony danych osobowych. Część operatorów dronów w momencie wejścia RODO w życie zapoznało się dokładnie z odpowiednimi przepisami i obecnie nagrywają dronem tak, aby nie naruszyć niczyjej prywatności. Inni zaś dalej latają i nagrywają "po omacku", a fakt, że o RODO już prawie się nie mówi (w przeciwieństwie do 2018, gdzie o RODO słyszeliśmy codziennie) sprawia, że w ogóle nie myślą o konsekwencjach naruszeń przepisów o ochronie danych osobowych.

Z tego względu myślę, że to dobry moment na napisanie kompleksowego artykułu dotyczącego nagrywania dronem w kontekście przepisów RODO. Niektórym z Państwa przypomnę najważniejsze kwestie, a innych uczulę, że RODO już na dobre zagościło w naszym porządku prawnym i kary z tego tytułu pojawiają się coraz częściej. To, że w mediach niewiele o tym słychać, nie oznacza, że naruszenie RODO nie pociąga za sobą poważnych konsekwencji.

Na blogu już kilkukrotnie pisałem o ochronie danych osobowych i prawie autorskim w kontekście nagrywania filmów dronem:

• Czy można filmować lub fotografować za pomocą drona inne osoby?
• Bezprawne użycie wizerunku innej osoby przez operatora drona
• O dronach i prawie autorskim

Wszystkie powyższe artykuły napisałem jednak przed wejściem w życie przepisów o RODO, dlatego też postanowiłem napisać kolejny artykuł w tym temacie.

Dane osobowe - nagrywanie dronem a przepisy RODO

Zacznę od tego, co RODO uważa za dane osobowe:

„dane osobowe” oznaczają informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej („osobie, której dane dotyczą”);

Powyższa definicja jest, jak widać, bardzo szeroka. RODO w dalszej części precyzuje, na podstawie jakich informacji może zostać zidentyfikowana konkretna osoba. Podaje jednak tylko przykłady - nie jest to wyliczenie wyczerpujące:

możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer...

Liczba dronów w Polsce rośnie każdego dnia. Nic dziwnego. Technologia bezzałogowych statków powietrznych ciągle się rozwija, a dostęp do nich jest coraz łatwiejszy. Nie wszyscy operatorzy dronów używają ich jednak w sposób prawidłowy. Często dron służy im do "oglądania okolicy", czy chociażby "podglądania sąsiadów". Czy możemy taki dron zestrzelić? Nie. Więcej o tym pisałem TUTAJ. Co zatem można zrobić, gdy pojawia się dron nad naszą posesją? Skoro nie można użyć "siły", to pomocy trzeba szukać w licznych przepisach prawa.

Tytułem wstępu chciałbym jeszcze dodać, że przepisów chroniących nas w przypadku nieuprawnionego wtargnięcia drona nad naszą posesję, możemy szukać zarówno w prawie karnym (kodeks karny i kodeks wykroczeń), jak i cywilnym (kodeks cywilny, ustawa - Prawo lotnicze). Możliwości jest naprawdę dużo. Gorzej jest z udowodnieniem konkretnej sytuacji i wyegzekwowaniem swoich praw. Postaram się, aby ten wpis nie tylko wymieniał możliwości pozbycia się drona znad posesji. Podam również praktyczne wskazówki, jak postępować, gdy zaistnieje taka sytuacja.

Naruszenie dóbr osobistych

Dobra osobiste to prawa niemajątkowe, które przysługują każdemu z nas. Kodeks cywilny nie zawiera definicji dóbr osobistych, a jedynie zawiera przykładowe ich wyliczenie. Przykłady można znaleźć również w orzecznictwie sądowym. Biorąc pod uwagę specyfikę latania dronem nad naszą posesją, taki lot, może naruszyć przykładowo następujące dobra osobiste:

• nietykalność mieszkania, prawo do prywatności, czy prawo do spokoju.

Naruszenie dobra osobistego jest zawsze subiektywne. Dla jednej osoby dron sąsiada nad ogródkiem wzbudzi strach i pozbawi prywatności, a dla innej będzie to po prostu latający obiekt za oknem. Trzeba pamiętać, że nie wystarczy, że czujemy, że np. nasze prawo do prywatności jest naruszone. Musimy mieć na to dowody, a sąd musi podzielić nasze zdanie. Procesy o naruszenie dóbr osobistych są naprawdę trudne. Niemniej jednak w dalszej części artykułu wskażę, co zrobić, aby zebrać jak "najlepszy" materiał dowodowy.

Samowolne naruszenie posiadania, czyli obrona konieczna i stan wyższej konieczności

Kodeks cywilny uprawnia nas również do zastosowania obrony koniecznej. Obronę konieczną możemy zastosować jednak tylko wtedy, gdy operator drona dokona samowolnego naruszenia posiadanej przez nas nieruchomości (działki)....