Wpisy z kategorii: Prawo dronowe

Rok 2024 przyniósł kilka ważnych zmian w prawie dronowym. Jedną z nich jest wejście w życie przepisów o zdalnej identyfikacji (remote ID), czyli specjalnego systemu w który powinny zostać wyposażone BSP. Czym dokładnie jest zdalna identyfikacja? Jakich urządzeń dotyczy obowiązek jej stosowania? Odpowiadam w artykule.

Podstawowe informacje znajdziemy w przepisach unijnych

Wymóg stosowania zdalnej identyfikacji wynika z prawa unijnego, ściślej z rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/947. Przepis art. 2 pkt 13 aktu głosi, że: „jednoznaczna zdalna identyfikacja” oznacza system lokalnego rozpowszechniania informacji o eksploatowanym bezzałogowym statku powietrznym, w tym jego oznakowania, pozwalający uzyskać te informacje bez fizycznego dostępu do bezzałogowego statku powietrznego. W praktyce definicja odnosi się do dodatkowego elementu BSP, które obsługuje standardowy protokół komunikacyjny, np. protokół bluetooth bądź WIFI i przy jego użyciu emituje dane o BSP do urządzeń mobilnych. O jakie dane chodzi? Informację o tym znajdziemy w innym akcie: rozporządzeniu  delegowanym (UE) 2019/945, a dokładniej w części 6. jego załącznika. Do odbiorników powinny być przekazywane:

• numer operatora BSP,
• numer seryjny elementu służącego do zdalnej identyfikacji,
• dane o czasie, położeniu i wysokości BSP,
• dane o przebiegu trasy i prędkości BSP,
• dane dotyczące położenia pilota BSP lub punktu startu.

Po co stosować remote ID?

O konieczności wprowadzenia systemu zdalnej identyfikacji decydują kwestie bezpieczeństwa. Po pierwsze, remote ID pozwala określić, gdzie i kiedy odbywają się operacje, co jest ważne dla wszystkich pilotów, którzy zamierzają rozpocząć lot. Po drugie, można dzięki niemu zidentyfikować urządzenie i operatora. System ułatwia zatem egzekwowanie odpowiedzialności w razie potencjalnych naruszeń prawa. Co ciekawe, w Polsce remote ID jest już wykorzystywany w praktyce. W serwisie CoTuLata.pl dane pochodzące z modułów pomagają określić m.in. położenie drona w danej okolicy czy czas operacji. [można podlinkować do tekstu o cotulata.pl

Klasa drona a zdalna identyfikacja

Przypomnijmy, że od 2024 r. nowe drony powinny mieć przypisaną jedną z wyróżnionych w prawie unijnym klas C0–C6, przy czym za jej nadanie odpowiada producent. Jest to ważne dlatego, że to właśnie z klasami powiązany został obowiązek korzystania w trakcie operacji z remote ID. Ogólnie rzecz biorąc, wymóg jego użycia dotyczy BSP, które są oznaczone jako klasa C1, C2, C3, C5 albo...[Czytaj więcej...]

W czerwcu Polska Agencja Żeglugi Powietrznej uruchomiła nowy serwis poświęcony dronom – CoTuLata.pl. Co ciekawe, nie został on stworzony wyłącznie z myślą o pilotach i operatorach BSP. Jego docelowym użytkownikiem jest tak naprawdę każda osoba. W dzisiejszym wpisie omawiam funkcje CoTuLata.pl, a także wskazuję problemy związane z nowym narzędziem.

Do czego służy CoTuLata.pl?

Serwis CoTuLata.pl został udostępniony zarówno w wersji desktopowej, jak i mobilnej. Podstawowym elementem interfejsu użytkownika jest mapa, na której widoczne są informacje o znanych lotach dronów w danej okolicy. Pochodzą one z trzech źródeł:

• check-inów,
• misji zgłoszonych za pośrednictwem edytora udostępnionego pilotom dronów przez PAŻP,
• danych RemoteID (pod warunkiem, że urządzenie jest wyposażone w zdalny identyfikator).

Osoba, która dostrzeże w pobliżu drona, może sprawdzić, czy jest on widoczny na mapie. Jeśli nie, serwis pozwala zgłosić lot – w tym celu należy skorzystać z udostępnionego formularza, a następnie zadzwonić pod numer alarmowy 112. Zgłoszenia można także dokonać w innych przypadkach, np. jeśli dron wykonuje niebezpieczne manewry, które zagrażają zdrowiu lub bezpieczeństwu osób postronnych, bądź pilot narusza nasze prawo do prywatności. (źródło: cotulata.pl)

Zgłaszanie naruszeń przepisów jako zagadnienie prawne

Ideę zgłaszania cudzych naruszeń prawa wiąże się na ogół ze sferą pracy i działalnością organizacji. Osoby, które informują o nieprawidłowościach, jakie w tej sferze zachodzą, określa się mianem sygnalistów. Warto w tym kontekście przypomnieć, że w czerwcu tego roku opublikowana została ustawa o ochronie sygnalistów, w której m.in. określono środki ochrony osób zgłaszających lub ujawniających publicznie informacje o naruszeniach prawa. Akt wchodzi w życie we wrześniu. Choć termin „sygnalista” wiąże się, ujmując rzecz ściśle, wyłącznie z nieprawidłowościami w organizacjach, problematyka zgłaszania naruszeń jest oczywiście znacznie szersza. Regulują ją np. przepisy Kodeksu karnego (kk). Zgodnie z art. przepisu art. 304 §  1 kk „każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję”. Warto jednak dodać, że brak zawiadomienia nie stanowi na ogół przestępstwa. Na gruncie polskiego z tzw. karalnym niezawiadomieniem o przestępstwie (art. 240 kk) mamy do czynienia wyłącznie w przypadku niektórych czynów zabronionych, np. zabójstwa. W Polsce problem...[Czytaj więcej...]

Do bezzałogowych statków powietrznych kojarzonych zwykle z urządzeniami wielowirnikowymi zalicza się również sterowane modele latające. Z uwagi na specyfikę modelarstwa przepisy przyznają podmiotom organizującym działania hobbystów – klubom i stowarzyszeniom – szczególny status. Dzisiejszy wpis poświęcony jest jego omówieniu.

Kluby i stowarzyszenia uwzględniono w preambule

Problematyka modelarstwa lotniczego została szerzej uregulowana w Rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2019/947. O tym, że prawodawca unijny traktuje ją priorytetowo, świadczy jeden z zapisów preambuły aktu. W pkt 27 czytamy: „...należy zapewnić płynne przejście od różnych krajowych systemów do nowych unijnych ram regulacyjnych, tak aby kluby i stowarzyszenia modelarstwa lotniczego mogły nadal działać w taki sam sposób jak obecnie, uwzględniając także dotychczasowe najlepsze praktyki istniejące w państwach członkowskich”. Powyższy fragment można rozumieć jako deklarację ograniczenia zakresu prawnej ingerencji w sytuację pilotów działających w ramach klubów i stowarzyszeń modelarskich. Prawodawca unijny uwzględnia tym samym wyższy – w porównaniu do „standardowych” pilotów BSP – stopień profesjonalizacji użytkowników modeli. W jaki sposób ta deklaracja przekłada się na zawarte w rozporządzeniu przepisy?

Specjalny status = obowiązki i uprawnienia

Kluczowy okazuje się artykuł 16 rozporządzenia, który powierza zadanie uregulowania operacji wykonywanych w ramach klubów i stowarzyszeń organom krajowym. Ujmując rzecz ściślej, podmiot zajmujący się modelarstwem lotniczym może wystąpić do organu – w przypadku Polski jest nim Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego – o wydanie specjalnego zezwolenia, w którym zostaną ustalone warunki wykonywania lotów. Co ważne, to podmiot starający się o zezwolenie określa kwestie organizacyjne, takie jak minimalny wiek pilotów przyjęte cele działania czy sposoby ich realizacji. Innymi słowy, kluby i stowarzyszenia mogą do pewnego stopnia dowolnie kształtować własny status prawny. Dowolność nie jest oczywiście absolutna – ograniczają ją przewidziane w artykule 16. obowiązki. Podmioty powinny m.in.: informować członków o treści zezwolenia, gwarantować wsparcie dla pilotów w zakresie nabywanych kompetencji czy podejmować działania w przypadku naruszeń zezwolenia. 

Kluby i stowarzyszenia – czyli kto?

W polskim systemie prawnym klubom i stowarzyszeniom, o którym mowa w rozporządzeniu, odpowiadają podmioty kilku rodzajów: 1) kluby sportowe w rozumieniu Ustawy o sporcie, 2) stowarzyszenia rejestrowe i 3) stowarzyszenia zwykłe – sposób działania dwóch ostatnich podmiotów reguluje przede...

[Czytaj więcej...]