Obowiązek rejestracji operatorów dronów, czyli nowe rozporządzenie bazowe

Nowe Rozporządzenie Bazowe Drony – wprowadzenie

Drony z dnia na dzień zyskują coraz większą popularność. Nic dziwnego, że ich zastosowanie jest bardzo szerokie, a będzie coraz szersze. Stosują je bowiem władze państwa, wojsko, osoby prywatne w celach komercyjnych lub modelarskich oraz firmy chcące usprawnić swoje działanie. Niestety nieodpowiedzialne użytkowanie dronów – świadome bądź nie – może prowadzić do wielu problemów lub nieszczęść. Zjawisko to zauważył również unijny ustawodawca, który zdecydował się gruntownie zmienić regulacje prawne odnośnie dronów i uchylić obowiązujące dotychczas rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008. Nowe Rozporządzenie Bazowe (które weszło w życie 11 września br.) wprowadza kilka ważnych elementów w przedmiocie użytkowania dronów, szczególnie tych, których masa przekracza 250 g. Ale wszystko po kolei 🙂

Nowe Rozporządzenie Bazowe Drony – treść

Treść nowego rozporządzenia jest dostępna pod tym linkiem:

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018R1139&from=pl

Całość ma jednak aż 122 strony, zatem domyślam się, że niewiele osób znajdzie czas na lekturę od deski do deski. Tym bardziej, że nie jest to konieczne. Najważniejsze zmiany spróbuję streścić poniżej. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze, że jest to jedynie rozporządzenie bazowe. Oznacza to, że niejako w ramach jego uzupełnienia zostaną wydane jeszcze rozporządzenia wykonawcze, które będą zawierać szczegółowe regulacje w tym zakresie. Będą to:

• Rozporządzenie delegowane w sprawie bezzałogowych statków powietrznych używanych w kategorii „otwartej” oraz operatorów bezzałogowych statków powietrznych (BSP) z państw trzecich, a także
• rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej w sprawie reguł i procedur wykonywania operacji BSP.

(Nazwy powyższych rozporządzeń nie są oficjalne; jest to robocza wersja tłumaczenia Urzędu Lotnictwa Cywilnego)

Kolejną kwestią jest termin, od którego będą obowiązywać nowe przepisy. Na razie nie znamy tej daty, a musimy mieć na uwadze, że Państwa Członkowskie jeszcze dodatkowo mogą odroczyć stosowanie nowych przepisów na własnym terytorium. Także żadnych nagłych zmian nie ma, ale warto przygotować się na te, które nadchodzą.

Nowe Rozporządzenie Bazowe Drony – zakres regulacji

Nowe Rozporządzenie Bazowe dotyczy nie tylko dronów, ale całego lotnictwa cywilnego. Ponadto opisywana regulacja będzie modyfikować postępowanie nie tylko w kwestii latania/używania dronów. W artykule 2 możemy przeczytać, że rozporządzenie ma zastosowanie również do: projektowania i produkcji części do zdalnego sterowania statkami powietrznymi oraz obsługi technicznej i eksploatacji statków powietrznych. W dalszej części możemy przeczytać również, że przepisy Nowego Rozporządzenia Bazowego odnoszą się także do eksploatacji lotnisk, czy ochrony otoczenia lotnisk. Stwierdzić zatem należy, że zakres regulacji jest bardzo duży. Na rynku bezzałogowców jest to bezsprzecznie przełomowy akt, który po raz pierwszy reguluje tę materię kompleksowo na poziomie ponadnarodowym. Za jego sprawą zostaną ujednolicone przepisy w całej Unii Europejskiej.

Może się zatem wydawać, że przepisy rozporządzeń wykonawczych będą rewolucją dla każdego użytkownika drona. To się z pewnością okaże w niedalekiej przyszłości. Niemniej jednak lektura pkt 34 ze wstępu do Nowego Rozporządzenia Bazowego przemawia raczej za stałością i niewielką zmianą w zakresie lotów rekreacyjnych: „(…) w aktach delegowanych i wykonawczych dotyczących bezzałogowych statków powietrznych, przyjmowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia, należy uwzględniać to, że takie modele statków powietrznych miały dotąd dobre wyniki w zakresie bezpieczeństwa(…)”. Wydźwięk cytowanego punktu jest jednoznacznie pozytywny i wskazuje, że w zakresie lotów rekreacyjnych, wykonywanych przez członków stowarzyszeń lub klubów modelarskich nie będzie drastycznych i rewolucyjnych zmian przepisów prawnych.

Co zmienia Nowe Rozporządzenie Bazowe?

Jak już wyżej wskazałem, nowe rozporządzenie nie wprowadza samo w sobie wielu zmian. Jednak analiza jego treści może wskazać ogólny zarys przyszłych przepisów oraz wskazać kierunek w jakim idą regulacje dotyczące dronów. Cel nowej regulacji jest już wskazany w Artykule 1 pkt 1 przedmiotowego rozporządzenia, który stanowi: „Podstawowym celem niniejszego rozporządzenia jest ustanowienie i utrzymanie wysokiego, jednolitego poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w Unii.”

Jedną z najważniejszych zmian będzie obowiązek rejestracji operatorów użytkujących RPA (Remotely Piloted Aircraft – Bezzałogowy Statek Powietrzny) o masie powyżej 250 g. Cała procedura ma się odbywać online bez zbędnych formalności. Co ważne, podkreślam, że obowiązek ten dotyczy jedynie operatorów, a nie samych urządzeń. W związku z tym, w przypadku posiadania kilku dronów – rejestrujemy się raz. Nasz identyfikator będziemy mogli używać do każdego z posiadanych bezzałogowców. Unikalny numer rejestracyjny będzie składać się z 2 liter oznaczających państwo rejestracji oraz pozostałych 8 cyfr, np. PL12345678. Rejestr będzie zawierał podstawowe dane o operatorze, takie jak: imię, nazwisko, adres, e-mail i telefon. Wszystkie zawarte w nim informacje będą dostępne dla służb takich jak policja, czy nadzór lotniczy.

Drugą wartą uwagi zmianą są nowe kategorie operacji wykonywanych bezzałogowymi statkami powietrznymi. Do tej pory mogliśmy wyróżnić loty VLOS (Visual Line of Sight – loty w zasięgu wzroku)/BVLOS (Beyond Visual Line of Sight – poza zasięgiem wzroku), a także loty komercyjne/rekreacyjne. Wraz z Nowym Rozporządzeniem Bazowym drony będą latać w ramach 3 kategorii lotów:

• otwartą, w której pojawi się pięć klas. Przyporządkowanie do klasy będzie zależeć od masy drona, jego prędkości, zastosowanych technologii bezpieczeństwa czy maksymalnej wysokości lotu. Każda z klas będzie posiadać przypisany katalog konkretnych operacji, które można wykonać, w jej zakresie,
• specjalną, która odnosić się będzie do lotów przy wykorzystaniu specjalistycznych statków powietrznych zgodnie z wcześniej zatwierdzonymi przez nadzór lotniczy scenariuszami lotów,
• certyfikowaną, obejmująca najbardziej zaawansowane technologicznie bezzałogowe statki powietrzne i skomplikowane operacje powietrzne.

W życie wejdzie jeszcze jedna zmiana, szczególnie ważna dla wszystkich posiadaczy UAVO (Unmanned Aerial Vehicle Operator – operator bezzałogowego statku powietrznego). W miejsce obecnych świadectw pojawią się certyfikaty. Jak można jednak wnioskować z treści rozporządzenia, będzie można (raczej bezproblemowo) przekształcać aktualne świadectwa w certyfikaty. Nie jest jednak wiadome, czy będą do tego potrzebne jakieś dodatkowe szkolenia, czy kursy.

Dodatkowo zostanie wprowadzone LUC – Light UAS Operator Certificate. Zmiana ta dotyczy operatorów znajdujących się w kategorii specjalnej, którzy posiadając LUC, nie będą musieli każdorazowo składać wniosku o autoryzację planowanych operacji.

Nowe Rozporządzenie Bazowe Drony – podsumowanie

Zakres regulowanych zmian jest dużo szerszy, niż przedstawiony powyżej. Niemniej jednak, nie sposób opisać wszystkich planowanych usprawnień w zakresie prawa dronów. Tym bardziej, że, czekamy na rozporządzenia wykonawcze, które przesądzą o sytuacji prawnej operatorów dronów. Należy zatem czekać na pojawienie się ich treści. Na pewno skomentuję je na blogu.

****

Jeżeli uważasz, że wpis zawiera przydatne informacje dla użytkowników dronów, udostępnij go innym. Jeżeli natomiast chcesz uzyskać pomoc prawną w związku używaniem drona, napisz do mnie na k.wasilewski@adwokatwasilewski.pl lub zadzwoń: 503 070 837.